Szopki trafiają czasowo do Szańca dzięki współpracy z kustosz Małgorzatą Niechaj –  kierowniczką  Oddziału Celestat z Filiami: Barbakan i Mury Obronne Muzeum Krakowa, a prywatnie pochodzącą z Szańca i związaną z rodzinną miejscowością.

Jak będzie w tym roku, czas i najbliższe tygodnie pokażą. – Piękne szopki w Szańcu dzięki życzliwości pani kustosz, to już nasza lokalna tradycja, pomagająca odkrywać piękno obyczaju świąt Bożego Narodzenia – mówi Niedzieli ks. proboszcz Marek Tazbir.

Ponad sto szopek

W Szańcu odbyły się trzy wystawy szopek ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, a także pochodzących od szopkarzy prywatnych. Były one prezentowane każdorazowo ok. miesiąca, na przełomie lutego i marca, z dodatkowymi planszami o historii szopkarstwa, rodów szopkarskich oraz tradycji wpisanej na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w 2014 r. oraz Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO w 2018 r.

I tak w 2015 r. pokazano 20 szopek, w 2017 – 45 szopek, w 2019 – 20 eksponatów. Przed rokiem, czyli w 2019 w kościele była prezentowana szopka krakowska autorstwa Zbigniewa Zymana (ze zbiorów Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, wykonana w 2015 roku), która zdobyła I nagrodę w 73. Konkursie Szopek Krakowskich.

Szopkarze – depozytariusze tradycji

Szopkarstwo krakowskie łączy wiedzę i umiejętności wykonywania specyficznych szopek oraz związanych z nimi tradycji dotyczących obchodów świąt Bożego Narodzenia w Krakowie. – Są one przekazywane z pokolenia na pokolenie zarówno w rodzinach, jak i w relacji uczeń – mistrz, podczas pokazów i warsztatów – wyjaśnia M. Niechaj.

Tradycja trwa nieprzerwanie od XIX wieku, ale także ulega modyfikacjom pod wpływem zmieniającej się rzeczywistości. Środowisko krakowskich twórców – depozytariuszy niematerialnego dziedzictwa, stanowią przedstawiciele różnych środowisk, zawodów i profesji, dzieci i dorośli – mieszkańcy Krakowa, okolic, innych miast Polski, także uczestnicy z zagranicy.

Inspiracja przestrzenią i architekturą

Tradycja zrodzona na przedmieściach Krakowa w XIX w. czerpie inspirację z lokalnej przestrzeni kulturowej – głównie architektury Starego Miasta, wpisanego w 1978 r. na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Twórcami są osoby zamieszkałe w Krakowie i jego okolicach, ale również w innych miastach w Polsce, poza granicami kraju, a nawet kontynentu. W 1937 r. został zainicjowany konkurs w celu ochrony tradycji, przerwany w okresie II wojny światowej. Od 1945 r. organizowany jest cyklicznie, a od 1946 r. czuwa nad nim Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Szopka krakowska przyciąga i olśniewa – tajemnicą, wiarą zintegrowaną z legendą, zachętą, aby przenieść się w inny wymiar, z najważniejszą w niej sceną – Bożego Narodzenia.

Podziel się cytatem

– W pierwszy czwartek grudnia twórcy prezentują swoje dzieła przy pomniku Adama Mickiewicza na Rynku Głównym. Spotyka się wtedy blisko 200 artystów, także zza granicy. W tym wydarzeniu uczestniczą krakowianie oraz liczni turyści, którzy specjalnie przyjeżdżają wówczas do Krakowa – opowiada M. Niechaj. Przynoszenie szopek i ustawianie ich na stopniach pomnika jest zwieńczeniem kilkumiesięcznej, a czasami nawet kilkuletniej pracy. Najpierw szopki prezentowane są na Rynku Głównym, a później na wystawie pokonkursowej w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.

Jak informują Artur Prędki i Tomasz Mierzwa ze Stowarzyszenia Miłośników Szańca, współprowadzącego muzeum, szopki okazały się prawdziwym hitem i elementem przyciągającym turystów.– Kuracjusze z Buska-Zdroju, prywatne osoby, szkoły (bo zwykle szopki prezentowano podczas ferii) – jednego roku same szopki obejrzało ok. tysiąca osób, co potwierdzają wpisy gości – mówią.

Bo szopka krakowska przyciąga i olśniewa – tajemnicą, wiarą zintegrowaną z legendą, zachętą, aby przenieść się w inny wymiar, z najważniejszą w niej sceną – Bożego Narodzenia. Oby w tym roku szopki trafiły znów do Szańca.