Reklama

Niedziela na Podbeskidziu

Śladem judaików

Nowa propozycja Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej.

Niedziela bielsko-żywiecka 4/2021, str. V

[ TEMATY ]

Dzień Judaizmu

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Bielsku-Białej

Mezuza (z hebrajskiego futryna drzwiowa) – zwitek pergaminu z tekstami Księgi Powtórzonego Prawa

Mezuza (z hebrajskiego futryna drzwiowa) – zwitek pergaminu z tekstami Księgi Powtórzonego Prawa

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na bielskim zamku szykuje się wymiana ekspozycji historycznej. Z tego względu siedem rycerskich komnat zostanie na nowo zaaranżowanych. W jednej z nich zobaczyć będzie można obraz religii Śląska Cieszyńskiego, którego integralną część tworzyła wspólnota Mojżeszowa. Propozycja muzealników to tylko pretekst do poszukiwania regionalnych judaików na znacznie szerszą skalę.

Tryptykowa gablota poświęcona dwóm religiom dominującym w śląskim Bielsku i w galicyjskiej Białej Krakowskiej to nowa propozycja w dziale historycznym Muzeum Okręgowego w Bielsku-Białej. W jej wnętrzu znajdą się precjoza powiązane z chrześcijaństwem (wyznania: katolickie i protestanckie) oraz judaizmem. Kolekcję judaików wzbogaci depozyt pozyskany w grudniu 2019 r. od śląskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków – zwój klaf (tekstów) mezuzy (z hebrajskiego futryna drzwiowa), który znaleziono w jednej z kamienic na bielskim Rynku.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Muzealnicza gablota obok mezuzy wypełni się m.in. jadem – wskazówką do czytania Tory.

Podziel się cytatem

Reklama

– Mezuza to jest kawałek pergaminu wkładanego do pojemnika znajdującego się przy framudze drzwi, który był przy wyjściu i wejściu do domu zawsze dotykany, aby pozyskać błogosławieństwo dla domowników – tłumaczy Grzegorz Madej, pracownik bielskiego muzeum. Eksponowany pergamin o wymiarach 13,1 na 13 cm datowany jest na II połowę XIX wieku. Wnęka po nim widoczna jest do dziś. Wyznacza ją wgłębny ukośny otwór na kamiennych ościeżach widziany od prawej strony. Właścicielami kamienicy, z której pochodzi mezuza, byli od ok. 1875 r. Gustav Johanny junior, a od 1904 r. Mückenbrunn Abraham.

Tekst znalezionej modlitwy zawiera wyimki z Księgi Powtórzonego Prawa (6, 4-9 i 11, 13-21), w których odnajdziemy przykazanie miłości wsparte ponagleniem: „Wypisz je na odrzwiach swojego domu i na twoich bramach”.

Muzealnicza gablota obok mezuzy wypełni się m.in. jadem – wskazówką do czytania Tory; naczyniami liturgicznymi, zwanymi balsaminkami, lampą chanukową, kubkiem kiduszowym oraz fotografiami synagog z Bielska i Białej Krakowskiej, a także macewy z cieszyńskiego cmentarza. To wszystko będzie można zobaczyć w dziale poświęconym wielokulturowości Bielska-Białej zaraz po zniesieniu ograniczeń pandemicznych.

2021-01-20 10:48

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Dialog międzyreligijny okazją do wzajemnego poznania

[ TEMATY ]

Dzień Judaizmu

Łukasz Krzysztofka

W Domu Arcybiskupów Warszawskich odbyła się konferencja prasowa poświęcona obchodzonemu w Kościele w Polsce 17 stycznia Dniowi Judaizmu. Centralne obchody XXI Dnia Judaizmu odbędą się w Warszawie.
CZYTAJ DALEJ

Czy maszyna naprawdę w końcu zastąpi człowieka? Nowości o sztucznej inteligencji już 18 listopada na UKSW w Warszawie!

2025-11-15 15:36

[ TEMATY ]

felieton

Milena Kindziuk

Red

Już sam program konferencji intryguje. Co więcej, świetnie rezonuje on z niedawnym apelem papieża Leona XIV, by podchodzić do AI opierając się na edukacji, etyce i odpowiedzialności. Tak, by sztuczna inteligencja stała się sprzymierzeńcem, a nie zagrożeniem.

Proszę wyobrazić sobie świat, w którym nastolatek, scrollując nocą przez ekran, pyta chatbota o sens życia. A ten – z błyskiem algorytmu – odpowiada: "Sens? To ty go tworzysz, kolego. Oto przepis: 42% TIK-TOK, 30% memy i reszta na Netflixie". Śmiech? Może. Ale aż strach myśleć, co za tym się kryje – brak etyki i manipulacja emocjami, karmiona danymi z twoich lajków i scrolli. Brzmi jak science-fiction? A jednak to już nasza codzienność. Dlatego głos w sprawie sztucznej inteligencji coraz częściej zabiera także Watykan. Sam papież Leon XIV, na niedawnej audiencji dla uczestników międzynarodowego spotkania poświęconego godności dzieci i młodzieży w epoce AI, mówił o cieniach, jakie rzucają algorytmy na młode umysły: o uzależnieniu od wirtualnych luster, o tożsamości budowanej z pikseli zamiast relacji, o świecie, gdzie empatia staje się luksusem, a dezinformacja – normą. "Potrzebna jest ciągła edukacja i wychowywanie młodych pokoleń…., trzeba edukować i wychowywać do odpowiedzialności” – te słowa papieża brzmią jak dzwon alarmowy w cybernetycznym chaosie. Ostrzegają przed iluzją, gdzie algorytmy stają się substytutem matczynego uścisku czy ojcowskiej rady, a generatywna AI – cichym architektem sumień. Papież nie straszy – wzywa. Rodziców, szkoły, uczelnie: odzyskajmy ster, zanim będzie za późno. W tym apelu, co warto podkreślić, kryje się też nadzieja: AI może być narzędziem, nie zagrożeniem. Narzędziem - bardzo pomocnym.
CZYTAJ DALEJ

W duchu doświadczenia filozofii i osoby ks. prof. Józefa Tischnera

2025-11-15 21:48

Archiwum UPJPII

Biblioteka Główna Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie rozbrzmiewała góralską muzyką jak nigdy dotąd.

Tego wyjątkowego wieczoru ,12 listopada Rodzinna Kapela Trebunie-Tutki i Przyjaciele, którzy przybyli do Krakowa wprost z Łopusznej – rodzinnej miejscowości ks. prof. Józefa Tischnera – świętowali wraz ze społecznością akademicką UPJPII zwieńczenie Roku poświęconego Księdzu Profesorowi.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję