Historia parafii...

Parafia św. Zygmunta jest najstarszą parafią w Częstochowie i kościołem matką (Ecclesia matrix) wszystkich kościołów miasta i okolicznych miejscowości. Początkami swymi sięga XIII w. Pierwsza historyczna wzmianka o parafii pochodzi z wykazu świętopietrza z lat 1325-1327. Kościół powstał najprawdopodobniej po 1356 r., po otrzymaniu przez Częstochowę praw miejskich. Parafia obejmowała duży obszar i przez długie wieki troszczyła się o duchowe potrzeby licznych mieszkańców. Z terenu tej pierwotnej, rozległej parafii św. Zygmunta powstały liczne nowe wspólnoty: najpierw w Konopiskach (1886 r.), później w Częstochowie - św. Barbary (1891 r.), św. Józefa (1910 r.), Świętej Rodziny (1917 r.), św. Jakuba (1937 r.), św. Andrzeja Boboli w Kiedrzynie (1940/1957), Opatrzności Bożej (1940/1950), św. Judy Tadeusza Apostoła (1957 r.), św. Jana z Dukli (1994 r.).

...i kościoła

Pierwszym ośrodkiem parafii był drewniany kościółek pw. Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze. Do Częstochowy przeniesiono siedzibę parafii w 1382 r., umieszczając ją przy dotychczasowym kościółku św. Zygmunta. Zmiany siedziby dokonał ks. Henryk Biel herbu Ostoja, ówczesny proboszcz częstochowski. W 1474 r., na mocy przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka, proboszcz ks. Piotr z Chorzenic przekazał parafię Ojcom Paulinom, którzy pełnili obowiązki duszpasterskie do czasu skasowania klasztoru przez władze carskie w 1864 r. Pod rządami Ojców Paulinów kościół był wielokrotnie przebudowywany. Budowla zachowała bardzo niewiele śladów średniowiecza - gotyckie jest jedynie prezbiterium, w końcu XVIII stulecia (wskutek dwóch pożarów) została gruntownie przekształcona w duchu późnego baroku. Budynek obecnej plebanii, połączony krytym przejściem z kościołem,to dawny klasztor Zakonu Paulinów, zbudowany w końcu XV w. Świątynia otoczona była cmentarzem grzebalnym. Mimo niewielkich rozmiarów, kościół posiadał w XVIII i XIX w. dużą liczbę ołtarzy (8-11, obecnie jest ich 5). Ołtarz główny z drewnianą nastawą pochodzi z 1874 r. Umieszczony jest w nim piękny, starożytny krzyż, którego zasłonę stanowi obraz Najświętszego Serca Jezusowego. U góry ołtarza umieszczony jest obraz patrona parafii i kościoła - św. Zygmunta, a po jego bokach znajdują się rzeźbione w drewnie i złocone figury św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Barbary. Poniżej stoją figury Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Warto wspomnieć w tym miejscu o mniejszych ołtarzach bocznych poświęconych: Matce Bożej Szkaplerznej, Panu Jezusowi Pięciorańskiemu, św. Franciszkowi Serafickiemu, św. Antoniemu Padewskiemu. W kościele znajdują się także figury: św. Judy Tadeusza Apostoła, św. Antoniego Padewskiego i Matki Bożej Syrakuskiej.
Od 1973 r. trwa w kościele całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu (pierwsza w historii diecezji częstochowskiej).
W tym roku przypadają znaczące dla parafii rocznice: 25-lecia spotkania na placu kościelnym Ojca Świętego Jana Pawła II z wiernymi archidiecezji częstochowskiej (1979 r.), 530-lecia zakończenia pierwszego okresu posługi duszpasterskiej przez księży diecezjalnych (do 1474 r.), 240-lecia rozpoczęcia drugiego okresu posługi duszpasterskiej przez księży diecezjalnych (od 1864 r.), 650-lecia przeniesienia relikwii św. Zygmunta do Pragi (1354 r.), z czym wiąże się nadanie jego tytułu tutejszemu kościołowi.
Urząd proboszcza w parafii św. Zygmunta pełnili: ks. Franciszek Mirecki (1925-1948), bp Stanisław Czajka (1948-1965), ks. Władysław Gołąb (1965-1995). Staraniem tego ostatniego ufundowano ołtarz soborowy, chrzcielnicę, kaplicę wieczystej adoracji, kaplicę akademicką w podziemiach kościoła, przeprowadzono wiele prac restauracyjnych.
Obecnie proboszczem jest ks. Marian Wojcieszak (od 1995 r.), kanonik gremialny Kolegiackiej Kapituły Wieluńskiej oraz dyrektor Wydziału Gospodarczo-Finansowego Kurii Metropolitalnej. Ks. Wojcieszak przeprowadził wiele prac konserwatorskich, które przywróciły piękno zniszczonym zabytkom. Prace te to m.in.: zmiana witraży, pozłocanie figur i ołtarzy, przebudowa prezbiterium oraz odzyskiwanie pierwowzorów obrazów przez prace renowacyjne.

Duszpasterstwo

Przy parafii działają różne wspólnoty apostolskie: Akcja Katolicka, Służba Liturgiczna: ministranci, lektorzy, schola, zespół charytatywny, Franciszkański Zakon Świeckich, Żywy Różaniec, Dzieci Maryi, Ruch Światło-Życie (Domowy Kościół, studenci, młodzież). Przy kościele odbywają się otwarte spotkania modlitewne, spotkania Wspólnoty Boga Ojca oraz cotygodniowa adoracja Najświętszego Sakramentu dla młodzieży Częstochowy.
Znajduje się tu także centrum Ruchu Światło-Życie archidiecezji częstochowskiej, organizujące szkoły animatora i spotkania wielu różnych diakonii (szczególnie Diakonii Słowa). Radością Księdza Proboszcza jest wyjątkowe zaangażowanie świeckich w oprawę liturgiczną Mszy św. i nabożeństw. W tym miejscu warto wskazać na Triduum Paschalne, którego czynne przeżywanie wchodzi w program formacji uczestników oazy po II stopniu.
O najmłodszych, których dzieciństwo związane jest z parafią św. Zygmunta, s. Eucharia - serafitka, wieloletnia katechetka wyraża się w taki sposób: „Dzieci, podobnie jak w każdej parafii, są po prostu kochane i dobre. Chcą kochać i wiedzieć, że są kochane. Mojej pracy nieustannie towarzyszą słowa Pana Jezusa: «Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie», więc pomagam im w spotkaniu Miłości. Chętnie przybiegają na Mszę św. i czynnie w niej uczestniczą, uczęszczają na spotkania Dzieci Maryi i Żywego Różańca, czekają na wycieczki, zabawy i ulubione słodycze”.
Działający przy Parafialnym Oddziale Akcji Katolickiej zespół charytatywny może poszczycić się wieloma przeprowadzonymi działaniami na rzecz najbiedniejszych. Mówi pani Halina Adamicka, odpowiedzialna za dział charytatywny: „Dzięki twórczej współpracy z Księdzem Proboszczem, pomocą staramy się objąć wszystkich potrzebujących. Dwa razy w tygodniu wydajemy chleb i ziemniaki, co najmniej raz w miesiącu rozdajemy odzież, z racji dekanalnego Dnia Chorego przygotowujemy śniadanie dla ok. 100 osób, w czasie Świąt Wielkanocnych i Bożego Narodzenia obdarowujemy paczkami żywnościowymi najbiedniejszych, samotnych zapraszamy na wieczerzę, a chorych odwiedzamy w domach. Otaczamy również opieką matki spodziewające się dziecka, starszym i niesamodzielnym osobom organizujemy pomoc w dostaniu się do domu opieki społecznej, a zalegającym z opłatami za energię elektryczną i czynsz spieszymy z konkretną pomocą. Ponadto każdego roku dzięki naszej Akcji Katolickiej (której prezesem już drugą kadencję jest pani Krystyna Sikorska) dzieci wyjeżdżają na darmowe letnie kolonie, a dla dzieci chorych finansujemy realizację recept”.

Patron wspólnoty

Uroczystość patrona parafii - św. Zygmunta, męczennika, obchodzona jest 2 maja. Św. Zygmunt (+524), król Burgundii, był arianinem, który pod wpływem nauk św. Awita, biskupa Vienne, przeszedł na chrześcijaństwo. W swoim życiu dopuścił się zbrodni, wydając wyrok śmierci na własnego syna, oskarżonego o rzekomą zdradę stanu. Za zbrodnię pokutował w opactwie Saint-Maurice (Valais). Kiedy Frankowie napadli na Burgundię, opuścił klasztor i podjął z nimi walkę. Pokonany, dostał się wraz z rodziną do niewoli. We wsi Culmiers koło Orleanu utopiono ich w studni. Tradycja zachowała Zygmunta jako króla wyjątkowo pobożnego i dbającego o chwałę Boga. Chętnie porównywano go z królem Dawidem, który dopuścił się zbrodni, ale odpokutował swój grzech.