W marcu mija kolejna rocznica dotarcia Voyagera 1 (Podróżnika) do Jowisza. Kosmiczny wędrowiec, który Amerykanie wynieśli w kosmos we wrześniu 1977 r., przysłał na Ziemię m.in.: tysiące zdjęć gazowego olbrzyma i jednego z jego księżyców - Io, do którego zbliżył się na odległość ok. 20 tys. km. Wtedy to - w 1979 r. - świat obiegł elektryzujący news, że ten niewiele większy od Księżyca obiekt jest czynny wulkanicznie. Potem okazało się, że to najbardziej aktywne geologicznie ciało Układu Słonecznego. Obecnie znamy ok. 120 wulkanów występujących na Io.
Również brat bliźniak Voyager 2 (wystrzelony w sierpniu 1977 r.) dotarł w te okolice, by następnie badać m.in. Saturna i Urana. Obecnie pierwszy z nich znajduje się prawie 18 mld km od nas i w ciągu kilku lat doleci do przestrzeni międzygwiazdowej, definitywnie opuszczając tzw. heliosferę, czyli przestrzeń, do której dociera wpływ Słońca. Porusza się z prędkością ponad 61 tys. km/h (człowiek nie zbudował niczego, co byłoby szybsze) w kierunku gwiazdy oznaczonej symbolem AC+793888 w konstelacji Żyrafy. Wyminie tę gwiazdę w roku… 40 272. Drugi zaś jest od nas oddalony „tylko” 14,7 mld km i mknie z prędkością ponad 56 tys. km/h, by za ok. 300 tys. lat minąć w odległości ok. 4,3 lat świetlnych najbardziej widoczną gwiazdę z Ziemi, czyli Syriusza w gwiazdozbiorze Wielkiego Psa (szczegółowe dane są dostępne na: voyager.jpl.nasa.gov). NASA (Amerykańska Agencja Kosmiczna) przewiduje, że komunikacja z Voyagerami będzie możliwa przez 10 do 20 lat.

Nagranie

Przed Voyagerami jankesi wystrzelili sondy Pionier (10 i 11), gdzie umieszczono małe metalowe tablice określające czas i miejsce ich pochodzenia jako informację dla ewentualnych kosmitów. Z inicjatywy zaś Franka Drake’a (astronom i astrofizyk) i nieżyjącego już Carla Sagana (astronom i egzobiolog) w kadłubach Podróżników znajduje się dwugodzinne nagranie. Ta swoista kapsuła czasu to rodzaj powitania dla obcych cywilizacji.
Na każdej z miedzianych płyt utrwalono 115 obrazów z Niebieskiej Planety, życzenia w 55 językach, muzykę oraz naturalne dźwięki, m.in.: szum wiatru, hałas burzy, śpiew ptaków, odgłosy wydawane przez wieloryby i inne zwierzęta. Jeśli chodzi o muzykę, jest to 90-minutowy wybór utworów zarówno wschodnich, jak i zachodnich klasyków oraz muzyka etniczna. Pisząc zaś o słownych pozdrowieniach, warto wiedzieć, że pierwsze z nich nagrane jest w języku akadyjskim („Niech wszyscy mają się bardzo dobrze”), którym posługiwano się w Mezopotamii… 6 tys. lat temu. Ostatnie natomiast zarejestrowano we współczesnym dialekcie chińskim Wu („Najlepsze życzenia dla was wszystkich”). Nie zabrakło tam i języka polskiego - kobiecy głos mówi: „Witajcie, istoty z zaświatów” (jeśli ktoś nie wierzy, niech sprawdzi „na własne uszy”: voyager.jpl.nasa.gov/spacecraft/audio/polish.au). Jest tam też wiadomość od ówczesnego prezydenta USA - Jimmy’ego Cartera oraz sekretarza generalnego ONZ - Curta Waldheima. Na okładkach płyt wygrawerowano przekazy graficzne, które wyjaśniają m.in. pochodzenie owych urządzeń i sposób ich odtworzenia.

Pale Blue Dot

14 lutego 1990 r. urządzenia filmujące Voyagera 1 zostały obrócone w kierunku centrum Układu Słonecznego. Podróżnik przesłał 60 zdjęć wykonanych z odległości 6,4 mld km już daleko za orbitą Plutona. Jedno z nich przeszło do historii pod nazwą Pale Blue Dot (Bladoniebieska kropka). Przedstawia ono Ziemię jako… maleńką kropkę, ukazując jednocześnie naszą ulotność i kruchość.
Można powiedzieć, że z takiej odległości Ziemia nie wydaje się niczym szczególnym. Ale to jest nasz dom. Ta mała plamka w bezkresnym Wszechświecie to jedyne znane nam i przyjazne miejsce, w którym możemy żyć. Patrząc z takiej perspektywy, szczególnie w Wielkim Poście - w kontekście wyznawanej przez nas wiary w Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, warto zastanowić się nad naszą egzystencją; celami, jakie sobie wyznaczamy, i czasem, jakim dysponujemy. Żyjemy na maleńkim kosmicznym pyłku rozświetlonym blaskiem Słońca…

Kontakt: nauka@niedziela.pl